Stopa cukrzycowa – opis choroby, objawy i profilaktyka

Opis choroby:

Syndrom stopy cukrzycowej w skrócie SSC jest jedną z najgroźniejszych powikłań cukrzycy.

To właśnie diabetycy najczęściej narażeni są na duże ryzyko powstawania trudno gojących się ran chronicznych. Cukrzyca jest chorobą bardzo podstępną i szalenie skomplikowaną pod względem objawów, oceny ryzyka i możliwości interwencyjnych.

Jak rozpoznać syndrom stopy cukrzycowej i czym charakteryzuje się stopa cukrzycowa?

Pierwszym i głównym powodem jest uszkodzenie nerwów. Dotyczy to głównie chorujących na cukrzycę. O neuropatii albo polineuropatii mówi się jeżeli pacjent nie rejestruje czyli nie odczuwa bólu podczas skaleczenia, nie wyczuwa dolegliwości związanych z tarciem lub np. nie wyczuwa zmian temperatury.
Polineuropatia prowadzi do zmian deformacyjnych kończyn.

Innym czynnikiem wpływającym na rozwój stopy cukrzycowej jest uszkodzenie naczyń krwionośnych. Zaburzenia ukrwienia kończyn dolnych zwane są angiopatią. Angiopatia odpowiedzialna jest za niedożywienie i niedotlenienie tkanek, w tym tkanki nerwowej, co wywołuje polineuropatię.

Następnym czynnikiem wywołującym syndrom stopy cukrzycowej są zmiany w szkielecie stopy. Tutaj narażeni są również pacjenci nie należący do grupy związanej z chorobą cukrzycy. Zmiany szkieletu stopy spowodowane są wadliwym ustawianiem kości stóp, które nadmiernie obciążają poszczególne miejsca na stopie. Dotyczy to szczególnie osób z nadwagą, osób chodzących w nieodpowiednim obuwiu oraz wykonujący np. pracę na stojąco.

W celu rozpoznania dolegliwości testowany jest puls.
Używane są takie przedmioty diagnostyczne jak monofilament, kamerton, Tip Therm.

Czym się oznacza?

• Mrowienie w nogach, które zazwyczaj zaczyna się od palców i posuwa się w górę przez podudzia do ud.
• Drętwienie.
• Nogi są ciągle zmęczone i ospałe.
• Chory ma gorące stopy. Natomiast ciągle zimne stopy oznaczają zaburzenia obiegu krwionośnego.
• Chorzy poruszają się niepewnie i często mają wrażenie, że chodzą jak po miękkiej wacie.
• Częste skurcze mięśni.
• Palący ból stóp najczęściej odczuwany podczas snu, gdzie np. okrycie staje się zbyt ciężkie, przeszkadza, staje się nie do zniesienia.
• Oznaką jest źle gojące się rany szczególnie na spodniej części stopy.
• Redukcja poruszania palcami stóp.
• Twarda skóra w miejscach ucisku. Można to rozpoznać podczas kontroli obuwia chorego.
• Suchość skory, ciepło, pękająca skóra, pergaminowa skóra, mocno łuszcząca się skóra.

Jak dochodzi do groźnych powikłań?

Angiopatia w połączeniu z Polineuropatią cukrzycową i uszkodzeniem tkanki jest przyczyną powstawania owrzodzenia.

Najmniejsze skaleczenie może doprowadzić do rany chronicznej. Ryzyko powstania rany chronicznej u chorujących na cukrzycę jest aż o 20 do 50 razy większe niż u pacjentów nie będących diabetykami. Brak fachowej pielęgnacji kończyn dolnych może mieć nieodwracalne skutki i doprowadzić może nawet do amputacji kończyny.
Statystyki mówią o ok. 15% dotkniętych zespołem stopy cukrzycowej, u których połowa ma infekcje stóp. 20% tych przypadków poddawana jest amputacji kończyn dolnych z czego aż 70% umiera w ciągu 5 lat od zabiegu chirurgicznego.

Opis zabiegu:

Na czym polega profilaktyka chorych z syndromem stopy cukrzycowej?

Aktualne statystyki mówią, że gdzieś na świecie co 3 minuty wykonywana jest amputacja na stopach diabetyków.
Samo leczenie ran chronicznych ocenia się w skali roku na kwotę 25 000 Euro.
Po przeprowadzonych wywiadach z chorymi powodem aż 50% amputacji jest niefachowo przeprowadzonym pedicure. Tego można uniknąć. Wystarczy, że chorujący na cukrzycę będą regularnie lub co jakiś czas odwiedzali fachowy gabinet podologiczny.
Prawidłowa pielęgnacja i noszenie odpowiednio dobranego obuwia jest głównym elementem profilaktyki stopy cukrzycowej.

Warunkiem uniknięcia owrzodzeń na stopach jest nieinwazyjne usuwanie hiperkeratoz przez specjalistów ds. podologii.

Jak zapobiegać:

Jak pacjenci z syndromem stopy cukrzycowej mogą dbać o własne nogi?

• Chroń swoje stopy i kończyny przed urazami i skaleczeniem. Nie chodź boso bez obuwia.
  
• Dokładnie i regularnie oglądaj swoje stopy. Jeżeli jest Ci trudno to poproś o to kogoś z rodziny lub bliskiej Ci osoby
• Nie używaj ostrych narzędzi metalowych podczas samodzielnego robienia pedicure. 
• Naucz się fachowo obcinać paznokcie lub poproś osobę znającą się na tym. Skracaj paznokcie tylko bezpiecznym, zaokrąglonym pilnikiem.
  
• Nie używaj nagrzewanych poduszek pod stopy.
• Kąpiel stóp musisz ograniczyć do maks 3-5 minut. Woda nie może być cieplejsza niż temperatura ciała ! Nigdy nie osuszaj stóp za pomocą suszarki !
• We właściwy sposób dbaj o pielęgnację stóp lub skorzystaj z usług podologa.
• Używaj dobrej jakości kremu natłuszczającego, który równocześnie zadba o gospodarkę lipidową skóry. Do Twojego typu skóry pomoże Ci dobrać go podolog. Aby zabezpieczyć się przed grzybicą wmasuj krem w całą stopę oprócz przestrzeni międzypalcowych !
• Deformacje stóp i palców należy korygować pod okiem podologa, który w razie potrzeby założy odpowiednie odciążenie.
• Usuwanie hiperkeratoz na stopach powinno odbywać się w gabinecie podologicznym.
• Nie kupuj na własną rękę nieznanych produktów (nawet w aptece). Nie każda apteka ma kompetentnych sprzedawców, a poza tym apteka to także normalny sklep z kosmetykami, gdzie najzwyczajniej liczy się również obrót. Nie kupuj tam na własną rękę ani z polecenia aptekarki szczególnie kremów i skarpetek złuszczających skórę. Aptekarze nie zobaczą Twoich stop i nie znają powodów ani możliwości leczenia chorej skóry. Takie decyzje mogą Cię kosztować utratę zdrowia lub co najmniej pogorszenie stanu skóry na Twoich stopach. Zanim zrobisz zakupy skonsultuj się w tej sprawie z podologiem lub diabetologiem albo z dermatologiem.
  
• Unikaj ciasnego i niewygodnego obuwia.
• Chodź w wygodnym obuwiu. W razie potrzeby używaj specjalistycznych wkładek do obuwia. Możesz je zamówić u podologa lub u ortopedy albo szewca ze specjalizacją ortopedyczną.
• Dziennie kontroluj swoje obuwie, szczególnie pod kątem ew. wykrycia / usunięcia kamyków albo piasku.
  

Zapraszamy również do pozostałych artykułów:
Pielęgnacja stóp diabetyka – profilaktyka zespołu stopy cukrzycowej