Stopa cukrzycowa – opis choroby, objawy i profilaktyka

Czym jest stopa cukrzycowa?

OPIS CHOROBY:

Syndrom stopy cukrzycowej (w skrócie SSC) jest jednym z najgroźniejszych powikłań cukrzycy. Diabetycy są narażeni na powstawanie trudno gojących się ran chronicznych. Cukrzyca jest chorobą bardzo podstępną i skomplikowaną pod względem objawów oceny ryzyka i możliwości interwencyjnych.

Jak rozpoznać syndrom stopy cukrzycowej i czym charakteryzuje się stopa cukrzycowa?

Pierwszym i głównym powodem jest uszkodzenie nerwów. Dotyczy to głównie chorujących na cukrzycę. O neuropatii lub polineuropatii mówi się, kiedy pacjent nie odczuwa bólu podczas skaleczenia, nie wyczuwa dolegliwości związanych z tarciem lub np. nie wyczuwa zmian temperatury. Polineuropatia prowadzi do zmian deformacyjnych kończyn.

Innym czynnikiem wpływającym na rozwój stopy cukrzycowej jest uszkodzenie naczyń krwionośnych. Zaburzenia ukrwienia kończyn dolnych zwane są angiopatią. Angiopatia odpowiedzialna jest za niedożywienie i niedotlenienie tkanek, w tym tkanki nerwowej, co w rezultacie wywołuje polineuropatię.

Następnym czynnikiem wywołującym syndrom stopy cukrzycowej są zmiany w szkielecie stopy. Tutaj narażeni są również pacjenci niechorujący na cukrzycę. Zmiany szkieletu stopy spowodowane są wadliwym ustawieniem kości stóp, które nadmiernie obciążają poszczególne miejsca na stopie. Dotyczy to szczególnie osób z nadwagą, osób chodzących w nieodpowiednim obuwiu oraz wykonujących pracę na stojąco.

W celu rozpoznania dolegliwości testowany jest puls.

Używane są takie przedmioty diagnostyczne jak monofilament, kamerton, Tip Therm.

Czym odznacza się stopa cukrzycowa?

• Mrowienie w nogach, które zazwyczaj zaczyna się od palców i posuwa się w górę przez podudzia do ud.
• Drętwienie.
• Nogi są ciągle zmęczone i ospałe.
• Gorące stopy. Natomiast ciągle zimne stopy oznaczają zaburzenia obiegu krwionośnego.
• Chorzy poruszają się niepewnie i często mają wrażenie, że chodzą jak po miękkiej wacie.
• Częste skurcze mięśni.
• Palący ból stóp najczęściej odczuwany podczas snu. Choremu wydaje się, że okrycie staje się zbyt ciężkie, przeszkadza, staje się nie do zniesienia.
• Źle gojące się rany, szczególnie na spodniej części stopy.
• Redukcja poruszania palcami stóp.
• Twarda skóra w miejscach ucisku. Można to rozpoznać podczas kontroli obuwia chorego.
• Suchość skory, ciepło, pękająca skóra, pergaminowa skóra, mocno łuszcząca się skóra.

Jak dochodzi do groźnych powikłań?

Angiopatia w połączeniu z Polineuropatią cukrzycową i uszkodzeniem tkanki jest przyczyną powstawania owrzodzenia.

Angiopatia w połączeniu z Polineuropatią cukrzycową i uszkodzeniem tkanki jest przyczyną powstawania owrzodzenia. Najmniejsze skaleczenie może doprowadzić do rany chronicznej. Ryzyko powstania rany chronicznej u chorujących na cukrzycę jest aż od 20 do 50 razy większe niż u pacjentów niebędących diabetykami. Brak fachowej pielęgnacji kończyn dolnych może mieć nieodwracalne skutki i doprowadzić może nawet do amputacji kończyny.

Statystyki mówią o około 15% dotkniętych zespołem stopy cukrzycowej, u których połowa ma infekcje stóp. 20% tych przypadków poddawana jest amputacji kończyn dolnych z czego aż 70% umiera w ciągu 5 lat od zabiegu chirurgicznego.

 

Na czym polega profilaktyka chorych z syndromem stopy cukrzycowej?

Aktualne statystyki mówią, że co około 3 minuty na świecie wykonywana jest amputacja stóp diabetyków. Samo leczenie ran chronicznych ocenia się w skali roku na kwotę 25 000 Euro. Po przeprowadzonych wywiadach z chorymi powodem aż 50% amputacji jest niefachowo przeprowadzony pedicure. Można tego uniknąć! Wystarczy, że diabetycy będą regularnie odwiedzali gabinet podologiczny. Prawidłowa pielęgnacja i noszenie odpowiednio dobranego obuwia jest głównym elementem profilaktyki stopy cukrzycowej. Warunkiem uniknięcia owrzodzeń na stopach jest nieinwazyjne usuwanie hiperkeratoz przez specjalistów ds. podologii.

Jak pacjenci z syndromem stopy cukrzycowej mogą dbać o stopy?

JAK ZAPOBIEGAĆ:

• Chroń swoje stopy i kończyny przed urazami i skaleczeniem. Nie chodź boso bez obuwia.
• Dokładnie i regularnie oglądaj swoje stopy. Jeżeli jest Ci trudno, poproś o to kogoś z rodziny lub bliską Ci osobę.
• Nie używaj ostrych narzędzi metalowych podczas samodzielnego robienia pedicure.
• Naucz się fachowo obcinać paznokcie lub poproś o pomoc osobę, która wie, jak to zrobić. Skracaj paznokcie tylko bezpiecznym zaokrąglonym pilnikiem.
• Nie używaj nagrzewanych poduszek pod stopy.
• Kąpiel stóp musisz ograniczyć do 3-5 minut. Woda nie może być cieplejsza niż temperatura ciała. Nigdy nie osuszaj stóp za pomocą suszarki.
• We właściwy sposób dbaj o pielęgnację stóp lub skorzystaj z usług podologa.
• Używaj dobrej jakości kremu natłuszczającego, który równocześnie zadba o gospodarkę lipidową skóry. Preparat do Twojego typu skóry pomoże Ci dobrać podolog. Aby zabezpieczyć się przed grzybicą wmasuj krem w całą stopę oprócz przestrzeni międzypalcowych. 
• Koryguj deformacje palców i stóp w konsultacji z podologiem, który w razie potrzeby założy odpowiednie odciążenie.
• Usuwaj hiperkeratozy na stopach tylko w gabinecie podologicznym!
• Nie kupuj na własną rękę nieznanych produktów (nawet w aptece). Nie każda apteka ma godnych zaufania sprzedawców. Nie kupuj produktów na własną rękę ani z polecenia aptekarki, zwłaszcza kremów i skarpetek złuszczających skórę. Aptekarze nie zobaczą Twoich stop i nie znają powodów ani możliwości leczenia chorej skóry. Takie decyzje mogą Cię kosztować utratę zdrowia lub pogorszenie stanu skóry na Twoich stopach. Zanim zrobisz zakupy skonsultuj się w tej sprawie z podologiem, diabetologiem lub dermatologiem.
• Unikaj ciasnego i niewygodnego obuwia.
• Chodź w wygodnym obuwiu. W razie potrzeby używaj specjalistycznych wkładek. Możesz je zamówić u podologa, ortopedy lub szewca ze specjalizacją ortopedyczną.
• Codziennie sprawdzaj, czy w Twoim obuwiu nie ma kamyków lub piasku. 

Zapraszamy również do pozostałych artykułów:
Pielęgnacja stóp diabetyka – profilaktyka zespołu stopy cukrzycowej