Ortonyksja i jej historia

Ortonyksja jest dziedziną, która zajmuje się prostowaniem wkręcających się
i wrastających paznokci dłoni i stóp. Najwięcej przypadków z tego typu paznokciami dotyczy stóp. Dlatego Ortonyksja wykorzystywana jest głównie w podologii.

Sama nazwa pochodzi od greckiego słowa ORTHONYX
ORTHO = prostowanie
NYX = paznokcie
Zanim zastosowano pierwsze metody prostowania / odginania paznokci istniały jedynie operacje chirurgiczne, metody dłutowania i piłowania paznokci.

Pierwszym człowiekiem, który zastosował dźwignię z drutu sprężynowego był Edward E. Stedman mieszkający w stanie Ohio w USA. Jego pomysł został opatentowany w 1873 roku. Klamra drutowa przypominała literę M.  Miała tzw. podwójne noski przypominające dwie podłużne omegi, a końce ramion tej klamry były zahaczane pod paznokieć.

W 1938 roku w Anglii Rosenstein zastosował mocną nić chirurgiczną przeciągniętą przez dwa otwory zrobione w paznokciu a następnie naciągał ją i wiązał. W ten sposób aktywował wrastające i wkręcające się paznokcie.

W 1946 roku Scholl stosuje srebrny drut sprężynowy. Średnica dość miękkiego drutu to 0,4mm. Do dyspozycji były trzy różne rozmiary. Aktywacja następowała poprzez tzw. podwójne wiązanie.

Rok 1948 Greppmayr z zachodnich Niemiec stosuje technikę Guttapercha. Pałeczki z tworzywa kauczukowego pod wpływem ciepła wypełniały spód paznokcia, miały dźwigać i naprowadzać na prawidłowy tor boczne części paznokci.  Służyły też jako proteza i uzupełnienie wyciętej części wrastającego paznokcia.
Greppmayr w 1950 roku patentuje jeszcze technikę odlewania protez.

W 1953 Södergard mieszkający w Danii stosuje 2cm szerokości plaster, który jest mocowany od spodu paznokcia, naciągany i sklejany na środku płytki.

W 1955 r Szkot – Fraser stosuje rurki Sulci.
Przycięte rurki Sulci wsuwane są pod brzegi paznokci i spełniają rolę toru zabezpieczającego przed wrastaniem paznokcia.

Następnie w 1960 roku w USA w stanie Texas za sprawą Gifforda powstaje pierwsza trzyczęściowa klamra drutowa. Miała dwie części z boku i 0,15 mm płaskie oczko do wiązania. Gifford stosował wtedy drut o grubości 0,4 mm.

1960r. W Szkocji Ross Fraser zastosował metodę plecionego drutu. Według dostępnych informacji było to coś w rodzaju siatki jednostronnie podwijanej pod paznokieć i naklejanej na górną część płytki. Technikę nazwano Ross Fraser I. Jest to odpowiednik dzisiejszego paska Goldstadtspange przy zastosowaniu jej jako klamra jednostronna.
Rok później bo w 1961 roku za sprawą tego samego człowieka powstaje klamra dwustronnie zaczepiana na bokach paznokci.
Tak jak dziś w sprężynowych, złotych paskach Goldstadtspange, Ross Fraser stosuje tzw. wygięcie „W” aktywujące podciąganie paznokcia.

W 1964 roku w Holandii Waldmann  pokazuje dwuczęściową klamrę z tworzywa sztucznego.
W tym samym roku (1960) również Waldmann zastosował powlekany chromem drut falisty.

Rading – Szwecja – rok 1968. Zostają wymyślone specjalne cążki do szybkiego robienia pętli z drutu. Do dnia dzisiejszego znane są jego cążki, które wykorzystuje się do robienia oczka (omegi) w klamrach Frasera. Już wtedy za pomocą tych cążek było możliwe wyginanie drutu o grubości od 0,3 do nawet 0,7 mm.

W 1969 r Kitzka z Zachodnich Niemiec oddaje do dyspozycji klamry Frasera w rozmiarach od 11 do 25 mm. Stosował wtedy drut o grubości 0,5 mm.

Po ośmiu latach w 1977r w Austrii człowiek o nazwisku Gorkiewicz zastosował cienki drucik grubości 0,2 mm i szerokości 0,4 mm. Wspomniany cienki drucik był bardzo dobrej jakości drutem sprężynowym, który po aktywacji odciągał do góry płytkę paznokcia. Dziś ulepszona klamra (drut z pamięcią) pod nazwą Orthese® Austria jest nadal stosowana.

1982 – W Niemczech Erkodent stosuje technikę ERKI. Polega ona na zastosowaniu dwóch plastikowych haczyków naklejanych po bokach paznokci i połączeniu ich gumowym pierścieniem. W tej klamrze siła naciągu gumki aktywowała haczyki, które z kolei odciągały paznokcie w górę.

Rok 1987 – Bernd Stolz, Niemcy Zachodnie –  na rynek zostają wprowadzone klamry plastikowe BS-Spange. Klamry w rozmiarach od 14 do 24 mm przyklejane są do wcześniej zmatowanej płytki paznokciowej. Specjalnie dobrany skład plastiku sprawia, że pasek jest sprężysty i może aktywować paznokcie do podnoszenia się krawędzi bocznych.

1988 – Szwajcaria – Glor zastosował złoty drut, który był stosowany jako klamra jednostronna. Drut z czystego złota z jednej strony był okrągły, a w miejscu mocowania (przyklejenia) był spłaszczony. Sprężystość złotego drutu po umocowaniu odciągała paznokcie w górę.

W 1988 roku powstały trzyczęściowe klamry drutowe VHO Osthold (Virtuose Human Orthonyxie). Klamry wynalazła Elvira Osthold.
Klamra może być stosowana przez dłuższy czas i w różnym stadium chorobowym paznokci. Drut jest ze stali nierdzewnej, specjalnie formowany, o grubości 0,4 mm. Łączniki wykonane z cieńszego drutu 0,3 mm. Pionowe zakręcanie łącznika specjalnym hakiem aktywuje klamrę.
Na wzór klamer VHO Osthold w 2002 roku powstają klamry drutowe 3TO. Wiązanie czołowe i nieco zmieniona forma odróżnia te klamry od klamer VHO. Poza tym grubość drutu to odpowiednio 0,45 mm a dla łączników 0,35 mm.

W 1990 roku w Niemczech Erkodent ma płaską klamrę ze sprężynowego metalu powlekanego tworzywem sztucznym. To dzisiejsze paski Onyclip, które mogą być stosowane jako klamra jednostronna i jako klamra obustronna.

W tym samym roku w 1990 przy współpracy pioniera podologii Hellmuta Ruck seniora i jego zięcia Wolfganga Knörzer powstaje pozłacana klamra GOLDSTADT professional Classic. Sprężynowy pasek szer. 3 mm. Można stosować jako jednostronną, dwustronną klamrę oraz jako nawierzchniową klamrę przyklejaną do płytki paznokcia. Klamra z tzw. pamięcią jest antyalergiczna, ponieważ pozłacana jest czystym złotem.

2002 rok przynosi niewielkie zmiany jeśli chodzi o klamry VHO Osthold. Dochodzi rozmiarówka (9 rozmiarów) a grubość drutów to 0,3 mm i 0,4 mm.

2006 w Kassel (Niemcy) Brigitte Rathenow pokazuje klamrę ORA. Dwuczęściowa, jedno- i dwustronna klamra wykonana jest z nierdzewnego drutu. Aktywacja klamry polega na miarowym przycięciu zakrzywionych drucików, zagięciu i zahaczeniu ich na boki paznokcia gdzie na górnej części płytki zakłada się obie części na siebie. Po ich założeniu klamra ma za zadanie udźwignięcie płytki paznokciowej kierując jej odrost na prawidłowy tor.

Jesienią 2007 roku niemiecka firma 3TO GmbH wprowadziła na rynek klamry Podofix.
Producent umieścił nierdzewny, odpowiednio wygięty drut w specjalnej plastikowej płytce. Plastikowo-drutowe klamry występujące obecnie w trzech rozmiarach przyklejane są do paznokci, a odstające, druciane oczko jest zakręcane przy pomocy metalowego klucza. Zakręcanie to aktywuje boki plastikowej płytki a tym samym prostuje krzywo rosnący paznokieć.

W latach 2008 i 2010 ta sama firma 3TO GmbH testuje nową klamrę COMBIped. Wiosną 2010 roku po pomyślnie przeprowadzonych testach oficjalnie wchodzi ona na rynek podologiczny.
COMBIped to prosty, nierdzewny, chromowo-niklowy drut, gdzie jedna z końcówek zakończonych haczykiem zostaje wtopiona w malutki a zarazem mocny kawałek plastiku. Drugi koniec sprężynowego drucika zostaje przycięty na odpowiedni rozmiar, po czym wygina się na nim malutki haczyk.
Działanie klamry COMBIped jest proste i polega na założeniu haczyka pod płytkę paznokcia i przyklejeniu go (bez naciągania) w odpowiednim miejscu na paznokciu. Klamry COMBIped występują w trzech wartościach tzw. pamięci, gdzie każda z nich różni się grubością drucika. Klamry stosowane są zarówno do paznokci wkręcających się jak i do wrastających paznokci.

W lutym 2014 roku Polka mgr inż. Aneta Oleszek wprowadziła na rynek klamrę o nazwie Podoklamra.
Podoklamra wykonana jest ze stali implantologicznej. Posiada dwa ramiona wykonane z drutu o różnych średnicach 0,3 mm, 0,4 mm, 0,5 mm ze stali twardej oraz łącznik wykonany z drutu o średnicach: 0,3 mm, 0,4 mm, 0,5 mm ze stali miękkiej (bardziej plastycznej). Podoklamra ma charakter uniwersalny co oznacza, że jeden model Podoklamry można dopasować do każdego kształtu i rozmiaru paznokcia bez konieczności przeróbek, dlatego Podoklamry nie mają rozmiarówki.

16 maja 2015 roku na targach COSMETICA w niemieckim mieście Stuttgart odbyła się premiera nowych klamer ortonyksyjnych RUCK® ORTOGRIP professional oraz RUCK® GOLDSTADT professional.
Za wprowadzeniem tych klamer stoją znane osoby: Elvira Osthold, Wolfgang Knörzer, Hellmut Ruck, Simeon Ruck.
Klamry RUCK® ORTOGRIP professional są trzyczęściowymi klamrami drutowymi występującymi w sześciu rozmiarach. Ich boczne profile umożliwiają bezbolesną i szybką aplikację na każdy rodzaj paznokci stóp. Kolorowe uchwyty pozwalają szybko wyszukać żądany rozmiar.
Klamry RUCK® GOLDSTADT professional występują w dwóch grubościach 0,10 mm klasyczna pamięć sprężynowa oraz 0,15 mm mocniejsza pamięć sprężynowa. Dodatkowo są one podzielone na trzy kształty: pełne (założenie obustronne), połówki (założenie jednostronne) i paski (przyklejane do paznokci).
Dzięki wprowadzeniu złotych pasków w różnych rozmiarach klamra jest w całości pozłacana.

Historia ortonyksji prawdopodobnie nie uwzględnia wszystkich wynalazków. Niektóre mogły zostać pominięte ze względu na brak materiałów dokumentacyjnych lub po prostu nie zostały uwzględnione bo się nie sprawdziły.

Wiele technik i materiałów wynalezionych dawno temu zostaje ciągle unowocześniana i udoskonalana przez następców tych wynalazków.
Każdy wynalazca myśląc o wprowadzeniu nowości na rynek chce oczywiście osiągnąć sukces związany z zyskiem materialnym, ale przede wszystkim działa on dla dobra pacjenta i w celu osiągnięcia najlepszych efektów leczniczych. To dobrze, bo dzięki takim ludziom widoczny jest postęp w podologii.
Na uwagę zasługuje również fakt, że do światowej elity wynalazców dołączają nasi rodacy. Polska Podologia z pewnością ma wielkie ambicje stać się liczącym graczem na świecie jeśli chodzi o postępy w podologii. To musi cieszyć.

Aktualne Nowinki
W ostatnim czasie można zauważyć popyt na innowacyjne pomysły, które dotyczą ortonyksji w podologii.
Dla przykładu Japończycy wymyślili klamrę Aid, której prototyp był pokazany na targach w Düsseldorfie w 2011 roku. Klamra ma być przeznaczona na wkręcające się paznokcie. Czy znajdzie ona jednak uznanie w środowisku podologicznym to się okaże. Póki co słuch o niej na razie zaginął.
Na Dalekim Wschodzie pokazują się również specjalne dźwignie do wkręcających się paznokci. Konstrukcje wcale nie wyglądają na skomplikowane. Jeśli cena będzie do przyjęcia to z pewnością nabywcy się znajdą.
Nie wystarczy jednak coś wymyślić by odnieść sukces. Każda rzecz musi być skrupulatnie testowana i sprawdzona, a dopiero po długotrwałych testach wprowadza się pomysł do odpowiednich urzędów i w życie, czyli do gabinetów podologicznych.

Podologia się rozwija a z nią także ortonyksja. Widać to na podstawie zebranych materiałów.
Należy tu nadmienić, że jedne techniki i materiały mają swoich zwolenników a inne mają swoich przeciwników. Cóż, od dawna tak było, jest i prawdopodobnie tak będzie. Najważniejsze, że świat się rozwija. Rozwija się także dzięki wspomnianym wynalazcom, ale również dzięki nam wszystkim – podologom i szkoleniowcom, wykładowcom oraz ich słuchaczom.
Rozwijajmy wspólnie Podologię w Polsce. Dzielmy się spostrzeżeniami i informacjami. Bądźmy sługami dla siebie wzajemnie. Po prostu idźmy do przodu!

Marek Cyrulik
Tekst dodano 18.11.2014
Ostatnia aktualizacja 17.05.2015
Artykuł powstał dzięki zdobytym materiałom z ogólnie dostępnych źródeł informacyjnych jak książki, internet, dyskusje pochodzące z różnych spotkań w gronie ludzi związanych z podologią w Polsce i zagranicą.

Chcesz zobaczyć niektóre klamry ortonyksyjne opisane w tym artykule? Wejdź do Rodzaje klamer ortonyksyjnych (link).

Powyższy tekst został opublikowany na mojej stronie za zgodą autora i pochodzi z Poradnika Podologicznego. 

Jan Cyrulik

Wiesz o tym, że fotel podologiczny to nie tylko mebel w gabinecie podologicznym?
Przejdź do tego linkiem Fotel podologiczny to nie tylko mebel w gabinecie podologicznym.