Łuszczyca paznokci dłoni i stóp – o czym powinniśmy wiedzieć?

Jak poradzić sobie z łuszczycą dłoni i stóp?

OPIS CHOROBY:

Czym jest naparstkowanie, onycholiza albo dystrofia na paznokciach?

Istnieje wiele rodzajów łuszczycy, również na paznokciach. Społeczeństwo choruje i rozwijają się różne odmiany chorób, często nieuleczalnych. Jedną z nich jest właśnie łuszczyca.

Jedną z chorób zapalnych skóry, dla której typowe jest zajęcie płytek paznokciowych, jest łuszczyca. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany skórne. Czasami jednak nasilone zapalenie aparatu paznokciowego poprzedza rozwój zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

W przebiegu choroby obserwuje się też, choć rzadziej, zmiany ograniczone wyłącznie do płytek paznokciowych, szczególnie w przypadkach, gdy proces choroby obejmuje dystalne stawy rąk i stóp.

Dla łuszczycy typowe są trzy typy zaburzeń:

• naparstkowanie,
• onycholiza
• i dystrofia płytek paznokciowych.

Najczęściej obserwowanym zaburzeniem jest naparstkowanie. Za przyczynę tego zjawiska uznaje się parakeratozę – objaw typowych dla łuszczycowych zmian skórnych. Parakeratoza polega na występowaniu w warstwie rogowej naskórka niedojrzałych komórek jądrzastych (w zdrowej skórze, bez parakeratozy w warstwie rogowej naskórka obecne są wyłącznie komórki skeratynizowane bezjądrzaste). Analogicznie, obecność nie w pełni zrogowaciałych komórek w obrębie płytek paznokciowych wpływa na ich zmniejszoną odporność, co w konsekwencji prowadzi do ich wykruszania i tworzenia w płytce drobnych wgłębień – dołeczków. Proces ten w zależności od nasilenia daje obraz płytki pokrytej licznymi, małymi, porozrzucanymi nieregularnie lub zgrupowanymi dołeczkami (obraz naparstka krawieckiego). Zmiany mogą mieć charakter symetryczny. Możliwe jest także zajęcie procesem obłączka. Czasem zaburzenie to może stanowić jedyny objaw choroby. Warto również podkreślić, iż naparstkowanie nie jest charakterystyczne wyłącznie dla łuszczycy. Występuje ono także w przebiegu łysienia plackowatego, a także czasem u osób zdrowych.

Innym, często obserwowanym objawem w przebiegu łuszczycy jest onycholiza, czyli odkładanie się płytki paznokciowej od łożyska. Zaburzenie to związane jest najprawdopodobniej z zajęciem aparatu paznokciowego i zwykle postępuje od wolnego brzegu paznokcia. Pod płytką, w jej dystalnym odcinku, dochodzi do gromadzenia się mas rogowych. Jeśli onycholiza nie obejmuje wolnego brzegu płytki – przyjmuje formę pozornie tłustych ognisk o żółto-brązowym zabarwieniu, nazywanych plamami olejowymi. Ponadto między oddzielającą się, biało zabarwioną płytką, a różowym paznokciem w łuszczycy obserwuje się bardzo często charakterystyczny żółty pasek. Podobnie więc jak w przypadku napastowania – są symetryczne, a stopień ich zaawansowania jest zmienny. Ze względu na występujące w łuszczycy zjawisko Köbnera (typowe nie tylko dla łuszczycy, gdyż obecne także w liszaju płaskim i bardzo często obserwowane w aktywnym okresie dermatozy), czyli wysiewu zmian charakterystycznych dla choroby po zadziałaniu czynnika drażniącego. Nasilenie zmian paznokciowych w łuszczycy zależy także od wykonywanego zawodu, hobby czy też sposobu spędzania wolnego czasu, np. pracy w ogrodzie (przesadzanie roślin dłońmi także w rękawiczkach itp.) powoduje drażnienie i nasila zarówno onycholizę, jak i dystrofię paznokci. Podobnie jak podczas zabiegów manicure i pedicure, które nawet przeprowadzane bardzo delikatnie, potrafią doprowadzić do całkowitego zniszczenia płytki paznokciowej. Nie jest wskazane nakładanie żelu lub akrylu w celu wyrównania płytki, gdyż procedura przed aplikacją jest wystarczająco drażniąca, by tę płytkę zniszczyć poprzez nasilenie procesów łuszczycowych.

Najbardziej zaawansowaną formą zaburzeń paznokciowych w przebiegu łuszczycy są paznokcie dystroficzne. Zmianami objęte są zwykle wszystkie płytki, choć samo nasilenie zmian może być różne. Związane jest to ze stopniem zajęcia przez proces chorobowy macierzy paznokci w jej części proksymalnej (okolica tylnego wału paznokciowego i lunęli). Płytki stają się pogrubiałe, przebarwione, tracą połysk i stopniowo się wykruszają.

Do bardzo znacznego zniekształcenia paznokci dochodzi w przebiegu jednej z odmian łuszczycy – Acrodermatitis Continua Hallopeau. Dla tej postaci choroby charakterystyczne jest zajęcie dystalnych odcinków kończyn, głównie palców, z obecnością jałowych krost (z zawartością ropy, ale bez obecności bakterii, a więc niezakaźnych) oraz spełzanie płytek paznokciowych. Dystroficzne paznokcie łuszczycowe morfologicznie przypominają paznokcie objęte infekcją grzybiczą, dlatego też w każdym przypadku konieczne jest przeprowadzanie w celach różnicowych diagnostyki mykologicznej. Warto podkreślić, iż zmiany łuszczycowe w obrębie płytek paznokciowych stanowią istotny czynnik ryzyka zakażenia grzybiczego, a współistnienie łuszczycy paznokci z onychomikozą (zakażeniem grzybiczym) jest zjawiskiem dość częstym (10-50% chorych z łuszczycą). Różnicowanie łuszczycowej dystrofii paznokci z innymi stanami prowadzącymi do ich destrukcji znacznie ułatwia stwierdzenie towarzyszących łuszczycowych zmian skórnych i/lub dodatniego wywiadu rodzinnego w kierunku tej choroby. Łuszczyca paznokci nie jest wyleczalna i w związku z tym dla wielu chorych jest ona trudna do zaakceptowania.

 

W każdym przypadku należy wykluczyć współistniejący proces grzybiczy, a w przypadku jego stwierdzenia wdrożyć odpowiednie leczenie. Obecności infekcji grzybiczej jest także czynnikiem sprawczym nasilenia zmian łuszczycowych, gdyż działa drażniąco – zgodnie z opisanym wcześniej objawem Köbnera. W terapii łuszczycowych zmian paznokciowych rutynowo stosuje się miejscowo maści glikokortykosteroidowe z najsilniejszej grupy (działające nie tylko przeciwzapalnie, ale także antymitotycznie a więc przeciwdziałając podziałom komórkowym), rzadziej pochodne witaminy A (retinoidy) z różnym skutkiem. Znana jest też metoda wstrzykiwania glikokortykosteroidów do macierzy paznokci, co umożliwia ich prawidłowy odrost. Najlepszą poprawę stanu paznokci obserwuje się u chorych leczonych ogólnie z powodu znacznie nasilonych zmian skórnych. Ze względu na toksyczność leków systemowych (doustnych, dożylnych czy podskórnych) stosowanych w leczeniu łuszczycy wydaje się, że zmiany ograniczone wyłącznie do płytek paznokciowych nie są wystarczającym wskazaniem do ich powszechnego zastosowania. 

Pamiętaj, że łuszczycą się nie zarazisz, grzybicą tak, jeśli pracujesz bez zabezpieczenia np. rękawice higieniczne, maseczka higieniczna.

Materiały zaczerpnięto z książki Dermatologia dla stylistów paznokci.
Artykuł jest autorstwa Lek. med. Agaty Maciejewskiej-Radomskiej i Dr n. med. Małgorzaty Sokołowskiej-Wojdyło.

Materiał zaczerpnięto za zgodą firmy Lady’s Nails Cosmetics

Przeczytaj jeszcze artykuł z tytułem:
–  Grzybica skóry – opis choroby, objawy i zapobieganie
–  Grzybica paznokci – opis choroby, zabieg i profilaktyka
–  Onychogryphosis – opis zabiegu podologicznego. Skąd biorą się takie paznokcie?